2.1 Familie Kruseman: een gedegen basis
Cornelis Kruseman, Kees voor zijn vrienden, werd op 25 september 1797 in Amsterdam geboren als derde kind van Alexander Hendrik Kruseman (1765-1829) en de uit Suriname afkomstige Cornelia Bötger (1762-1831) [1].1 Krusemans vader was zelf geboren in Kleef en zoon van een chirurgijn-majoor uit Grave.2 Hij vestigde zich begin 1792 in Amsterdam waar hij een jaar later trouwde en op 2 juli 1793 werd ingeschreven als poorter met als beroep apotheker.3 Het gezin Kruseman had vier kinderen die de volwassen leeftijd bereikten en allen Evangelisch Luthers werden gedoopt.4 Cornelis’ oudste broer Johan Diederik (1794-1861) zou later een bewogen carrière in de Nederlands-Indische bestuursdienst hebben.5 Zus Cornelia Henrietta (1795-1858) trouwde in 1828 te Den Haag met Krusemans goede vriend, publicist en amateurtekenaar Augustus Elink Sterk (1796-1875). Jongste zus Gertruida Philipina (1803-1861) bleef ongetrouwd en woonde na het overlijden van haar ouders bij Cornelis tot aan zijn dood in 1857.
1
Cornelis Kruseman
Zelfportret van Cornelis Kruseman, 1820 gedateerd
Amsterdam, Rijksprentenkabinet, inv./cat.nr. RP-P-1940-404
Notes
1 Op 6 oktober 1797 werd Cornelis Kruseman gedoopt met als getuigen Cornelia Rijdenius, Willem Leignes en Anthonia Leignes. Het echtpaar Leignes, Willem was ook apotheker, kende Cornelis’ moeder via Geertrui Elisabeth Lübeck (weduwe van Andre du Bois). Bij dit laatste echtpaar woonde Cornelia Bötger, waarschijnlijk na haar aankomst uit Suriname: Stadsarchief Amsterdam, Notariële archieven, archiefnr. 5075, inv.nr. 16395, aktenr. 573188. Voor het geslacht van Alexander Hendrik Kruseman: Anoniem 1954, pp. 233-235.
2 Alexander Hendrik Kruseman werd op 3 februari 1792 ingeschreven als lidmaat bij predikant A. Sterk te Amsterdam: Stadsarchief Amsterdam, Archief van de Evangelische Lutherse Gemeente te Amsterdam toegangsnr. 213 inv.nr. 508 [Communicatenregister].
3 Op 19 april 1793 ging Alexander Hendrik Kruseman en Cornelia Bötger van Suriname […] oud 30 jaren’ in ondertrouw: Stadsarchief Amsterdam Ondertrouwregister, archiefnr. 5001, inv.nr. 638, blad p. 37. Het huwelijk vond plaats op 5 mei 1793: Anoniem 1954, p. 233. Op 2 juli 1793 ingeschreven als poorter: Stadsarchief Amsterdam, Archief van de Burgemeesters: poorterboeken (toegangsnr. 5033): ‘Gekogte Poortersboek’, Registers van gekochte poorters, nr. 38 als ‘Alexander Hendrik Kruseman van Cleef, Apotheker’. Personen die van buiten Amsterdam kwamen moesten het poorterschap kopen. Men was daartoe vaak verplicht om lid van een gilde te worden: beschrijving van het Archief van de Burgemeesters: poorterboeken (toegangsnr. 5033), Stadsarchief Amsterdam.
4 Johan Diederich werd op 16 maart 1794 geboren (gedoopt 21 maart 1794), gevolgd op 5 september 1795 door dochter Cornelia Henriëtta (gedoopt 15 september 1795). Cornelis’ jongste zus Gertruida Philipina werd op 22 juli 1803 geboren (gedoopt 4 augustus 1803). In het Stadsarchief Amsterdam in de doopregisters vóór 1811 blijken ook twee jonggestorven kinderen, Jacoba Theresia geboren op 22 juli 1799 (gedoopt 2 augustus 1799) overleed op 20 oktober 1800 (Amsterdamse Courant, 21 oktober 1800); Maria Theresia geboren 12 augustus 1801 (25 augustus 1801) overleed op 17 november 1803 (Amsterdamse courant 19 november 1803).
5 J.D. Kruseman zou minister van Koloniale zaken Jean Chrétien Baud (1789-1859) naar het leven staan: Hugenholtz 2000.