8.12 Amsterdamse klanten
Ondanks zijn drukke werkzaamheden in de hofstad had Kruseman ook nog steeds klanten in andere steden, zoals Leiden en Amsterdam. Hij verbleef zelf in de winter van 1832-1833 een aantal maanden in de hoofdstad, waar hij een begin maakte met maar liefst zeven portretten van onder andere arts Pieter Jacob van Maanen (1770-1854) en zijn echtgenote Maria Elise Helene van der Ley (1784-1844). 1 Ook portretteerde hij eerdergenoemde bankier Jan Bondt (1766-1845) en acteur Gerard Carel Rombach (1784-1833) [1-4]. In hoeverre Cornelis hiermee in het vaarwater van zijn beroemde achterneef en portrettist Jan Adam Kruseman zat is onduidelijk.
1
Cornelis Kruseman
Portret van Pieter Jacob van Maanen (1770-1854), 1833 gedateerd
Tilburg, Stadsmuseum Tilburg
2
Cornelis Kruseman
Portret van Maria Elise Helene van der Ley (1784-1844), 1833 gedateerd
Tilburg, Stadsmuseum Tilburg
3
Cornelis Kruseman
Portret van Jan Bondt (1766-1845), 1833 gedateerd
Amsterdam, Stichting Kunst & Historisch Bezit ABN AMRO, inv./cat.nr. KR00002
4
Cornelis Kruseman
Portret van Gerard Carel Rombach (1784-1833), ca. 1832-1833
Amsterdam, Stadsschouwburg Amsterdam, inv./cat.nr. R25
Jan Adam, die hoofdzakelijk voor de zeer gefortuneerde Amsterdamse regentenfamilies schilderde, was in ieder geval veel minder in Den Haag te vinden dan zijn achterneef Cornelis in Amsterdam.2 Ondanks dat hij door zijn monumentale statieportretten van de latere koning Willem II, juist zeer gewaardeerd werd aan het Nederlandse hof [5]. Blijkbaar waren de inkomsten van Jan Adams Amsterdamse portretopdrachten, in combinatie met zijn werkzaamheden als directeur van de Academie van Beeldende Kunsten meer dan voldoende. Bovendien ontving Jan Adam via zijn rijke schoonfamilie een aantal erfenissen, met als gevolg dat hij in latere jaren minder opdrachten aannam.3 Toch is het wel opvallend dat Cornelis na zijn verhuizing naar Den Haag in 1826, vooral de Haagse markt bediende en Jan Adam voornamelijk in Amsterdam actief bleef.
5
Jan Adam Kruseman
Portret van koning Willem II (1792-1849), 1842 gedateerd
Den Haag, Tweede Kamer der Staten-Generaal
Notes
1 Pieter Jacob van Maanen was de jongere broer van minister van Justitie Cornelis Felix van Maanen (1769-1846), een bekende van Willem de Clercq: De Clercq 1811-1844, deel XIV (1827), p. 191.
2 Jan Adam Krusemans klanten kwamen ook uit een aantal andere grote Nederlandse steden zoals Rotterdam en Haarlem, de geboortestad van Jan Adam. Ook in Gelderland en Overijssel had hij een aanzienlijke klantenkring: Van Ditzhuyzen 2002, p. 36.
3 Van Ditzhuyzen 2002, p. 32.