8.7 Sterren op het doek
Een flamboyante uitzondering op Krusemans keurige klanten uit de overheidssector was de beroemde Oostenrijkse operazangeres Amalia Schütz (1803-1852) [1].1 Kruseman schilderde de sopraan in haar meest recente glansrol Desdemona, die zij op 23 april 1825 had vertolkt in de Amsterdamse Hoogduitsche Schouwburg aan de Amstelstraat.2 In 1824-1825 trad ze daar geregeld op, samen met haar man, de bariton Karl August Schütz (1790-1840).3 Volgens een tijdgenoot behoorde het paar tot de sieraden van het theater en vooral Amalia ‘doet alle harten binnen de zaal leven; zij betoovert, verrukt en vult de kas.’4
Kruseman toonde het portret in 1825 op de Haarlemse Tentoonstelling van Levende Meesters onder de titel Een Vrouwe Portret, in het karakter van Desdemona, in het Zangspel Othello. Een van de bezoekers noteerde echter in zijn exemplaar van de catalogus ‘Schutz’, zodat dit bijzondere portret kon worden geïdentificeerd.5 Het is de vraag of het initiatief tot het maken van het portret van Amalia Schütz is uitgegaan. Eerder zal Kruseman zelf gezocht hebben naar een beroemd model om met haar portret naamsbekendheid te krijgen bij het grote publiek.6 Met uitzondering van gevierd acteur Gerard Carel Rombach (1784-1833) en de eerdergenoemde Amsterdamse actrice Geertruida Jacoba Grevelink-Hilverdink, schilderde Kruseman geen andere bekende artiesten [2-3]. Wel tekende hij in 1827-1828 de portretten van zangeres Henriëtte Sontag (1806-1854) en van violist Charles de Beriot (1802-1870) die allebei in litho verschenen [4-5].
1
Cornelis Kruseman
Portret van operazangers Amalia Schütz (1803-1852) in de rol van Desdemona, 1825 gedateerd
Private collection
2
Cornelis Kruseman
Portret van Gerard Carel Rombach (1784-1833), ca. 1832-1833
Amsterdam, Stadsschouwburg Amsterdam, inv./cat.nr. R25
3
Cornelis Kruseman
Portret van Geertruida Jacoba Hilverdink (1786-1827) in het karakter van Maria Stuart, 1820 gedateerd
Amsterdam, Stadsschouwburg Amsterdam, inv./cat.nr. H45
4
Cornelis Kruseman
Portret van Henriëtte Sontag (1806-1854), ca. 1827
Leiden, Prentenkabinet van de Universiteit (Leiden), inv./cat.nr. PK-K-AW-2696
5
Cornelis Kruseman
Portret van de violist Charles de Beriot (1802-1870), 1828 gedateerd
Amsterdam, Rijksprentenkabinet, inv./cat.nr. RP-T-1944-10(R)
Notes
1 Schütz maakte tussen 1822 en 1838 furore te Wenen, Parijs, Londen en Italië als vertolkster van werken van eigentijdse componisten als Rossini, Bellini en Donizetti.
2 Amsterdamsche Courant 22 april 1825; Schütz is weergegeven als de jonge, in het wit geklede Desdemoma met harp tijdens het zingen van de aria ‘Assisa al pié d’un salice’ uit Rossini’s opera Othello.
3 Kruseman schilderde ook het portret van haar man Karl August Schütz, zie ‘Lijst door den schilder C. Kruseman vervaardigde portretten’, nr. 63 Archief Familie Kruseman.
4 Rogge 1887, p. 186.
5 Haarlem 1825, annotatie in potlood (exemplaar particuliere collectie, Nederland).
6 Geudeker 2015, pp. 52-53.